Nguyên nhân da nhạy cảm và chọn sản phẩm chăm sóc phù hợp

1. Da khô

Các vấn đề khiến làn da nhạy cảm hiếm khi quá nghiêm trọng và chúng ta thường có thể kiểm soát các triệu chứng bằng một vài thay đổi đơn giản trong thói quen chăm sóc da hàng ngày. Một trong đó là da khô, đây là tình trạng da khi mất quá nhiều nước và dầu. Điều này có thể khiến làn da của bạn:

• Ngứa
• Có vảy
• Bong tróc
• Cảm thấy thô ráp khi chạm vào
• Nứt nẻ và chảy máu
• Xuất hiện mẩn đỏ hoặc trông giống như “sương mù”

Nếu bạn có làn da khô, thói quen chăm sóc da của bạn nên tập trung vào việc giữ ẩm. Da khô có thể xảy ra ở bất cứ đâu trên cơ thể bạn, nhưng nó đặc biệt phổ biến trên: tay, đôi chân, cánh tay, cẳng chân. Bạn có thể điều trị da khô bằng cách bổ sung độ ẩm cho các khu vực bị ảnh hưởng. Thoa kem dưỡng ẩm hoặc thuốc mỡ 2-3 lần mỗi ngày sẽ giúp phục hồi độ ẩm và ngăn da tiếp tục bị khô trong tương lai. Hãy thử sử dụng kem dưỡng ẩm không có hương liệu được thiết kế cho những người có làn da nhạy cảm.

2. Bệnh vẩy nến

Bệnh vẩy nến (viêm da dị ứng) ảnh hưởng đến khả năng bảo vệ da của bạn khỏi các chất gây kích ứng như vi trùng trong không khí hoặc hóa chất trong bột giặt. Điều này có thể khiến bạn trở nên nhạy cảm hơn với các sản phẩm bình thường đối với người khác, chẳng hạn như xà phòng và mỹ phẩm. Các triệu chứng của bệnh vẩy nến rất khác nhau ở mỗi người. Bạn có thể nhận thấy một trong những dấu hiệu sau đây:

• da khô, ngứa
• các vết sưng nhỏ có thể rỉ chất lỏng và đóng vảy
• các mảng da màu đỏ và nâu xám
• da thô, sưng tấy
• da dày, nứt nẻ hoặc có vảy

Đôi khi chỉ cần sử dụng kem chống ngứa và kem dưỡng ẩm không kê đơn (OTC) là đủ để giảm bớt các triệu chứng trên. Nếu các triệu chứng của bạn nghiêm trọng hơn, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn. Điều quan trọng là bạn phải chọn các sản phẩm nhạy cảm không gây kích ứng da như:

• Chất dưỡng ẩm:  thử sử dụng kem dưỡng ẩm như CeraVe Moisturizing Lotion có chứa ceramides. Ceramides có thể giúp hình thành một lớp bảo vệ trên da của bạn.
• Chất tẩy rửa: chuyển sang loại bột giặt không có mùi thơm, không gây dị ứng như Tide Free & Gentle.
• Các loại kem chống ngứa: Hiệp hội Eczema Quốc gia khuyên dùng Neosporin’s Eczema Cream, vì nó làm dịu và bảo vệ làn da bị kích ứng.

3. Viêm da tiếp xúc kích ứng

Viêm da tiếp xúc kích ứng là tình trạng phát ban đỏ, mẩn ngứa phát triển khi lớp bảo vệ da bị tổn thương do bị chất gì đó dính vào. Trong hầu hết các trường hợp, phát ban sẽ chỉ phát triển trên khu vực tiếp xúc trực tiếp với chất gây kích ứng. Các triệu chứng bao gồm:

• phát ban đỏ
• ngứa
• da khô, nứt nẻ, có vảy
• vết sưng và mụn nước, có thể chảy dịch và đóng vảy
• sưng tấy

Viêm da tiếp xúc kích ứng thường tự khỏi trong vòng vài tuần. Điều quan trọng nhất bạn có thể làm là tìm ra điều gì đã gây kích ứng để bạn có thể tránh nó trong tương lai. Bạn nên kiểm soát cơn ngứa trong khi đợi da lành lại, gãi và làm xước khu vực này sẽ chỉ làm cho nó bị viêm nhiễm hơn.

• Kem steroid: Kem hydrocortisone OTC có thể giúp giảm viêm và loại bỏ ngứa. Hãy thử Cortizone 10.
• Các loại kem bôi tê: Một số loại kem chống ngứa có chứa chất làm tê tại chỗ giúp giảm ngứa, rát. Hãy thử công thức của Sarna với long não và tinh dầu bạc hà.
• Sữa tắm làm dịu: Tắm bằng bột yến mạch mát lạnh có thể làm dịu vùng da bị phồng rộp, bỏng rát. Hãy thử Aveeno Soothing Bath Treatment hoặc tự chế biến bằng cách nghiền bột yến mạch thành bột mịn.

4. Viêm da tiếp xúc dị ứng

Viêm da tiếp xúc dị ứng là một dạng viêm da tiếp xúc ít phổ biến hơn, nó xảy ra khi bạn có phản ứng dị ứng với một chất cụ thể. Các triệu chứng bao gồm:

• Đỏ
• Ngứa
• Mụn nước và vết sưng, đôi khi chứa chất lỏng
• Sưng tấy

Các chất gây dị ứng phổ biến bao gồm: xà phòng, kem dưỡng da, thực vật, trang sức, nước hoa, mỹ phẩm… Bạn có thể điều trị bằng thuốc kháng histamine không kê đơn để giúp giảm ngứa và viêm. Cố gắng xác định nguyên nhân gây ra phản ứng dị ứng của bạn để có thể tránh nó trong tương lai.

5. Rosacea

Rosacea là một bệnh trên da phổ biến, ảnh hưởng đến da mặt. Các dấu hiệu ban đầu bao gồm đỏ mặt hoặc dễ đỏ mặt hơn những người khác. Rosacea khiến làn da cực kỳ nhạy cảm. Một số sản phẩm có thể gây bỏng và châm chích ngay lập tức. Các triệu chứng khác bao gồm:

• Đỏ mặt, tai, ngực hoặc lưng
• Mụn nhỏ li ti
• Mạch máu có thể nhìn thấy rõ ràng

Nguyên nhân kéo dài bệnh rosacea thường liên quan đến các loại kem kê đơn, vì vậy hãy nói chuyện với bác sĩ về các triệu chứng của bạn. Một quy trình chăm sóc da thân thiện với bệnh rosacea bao gồm:

• Thuốc làm giảm mẩn đỏ: Có một số loại thuốc kê đơn có thể làm giảm mẩn đỏ trên mặt hiệu quả. Ví dụ như brimonidine gel bôi (Mirvaso) hoạt động bằng cách làm co mạch máu.
• Kem lót trang điểm: Kem lót nền màu xanh lá cây có tác dụng chống lại (hiệu chỉnh màu sắc) hiện tượng mẩn đỏ trên da của bạn. Thoa lên da sạch trước khi trang điểm. Hãy thử Smashbox Photo Finish Color Correcting Foundation Primer.
• Chất dưỡng ẩm: Độ ẩm và dầu giúp bảo vệ da khỏi bị kích ứng. Tránh dùng kem dưỡng ẩm có hương thơm và sử dụng sản phẩm chống mẩn đỏ, chẳng hạn như Eucerin Sensitive Skin Redness Relief Soothing Night Cream.

6. Nổi mề đay tiếp xúc

Đây là hiện tượng nổi mề đay xảy ra do tiếp xúc trực tiếp với chất gây kích ứng, thường sẽ xuất hiện ngay lập tức. Các triệu chứng bao gồm:

• nóng rát
• ngứa ran
• đỏ
• sưng tấy

Mề đay có thể được kích hoạt khi da tiếp xúc với những thứ như: thực vật, nước hoa, thực phẩm sống, thành phần trong các sản phẩm tắm và làm đẹp thông thường. Nếu bạn bị nổi mề đay do tiếp xúc, các triệu chứng của bạn sẽ tự hết trong vòng 24 giờ. Việc điều trị tập trung vào giảm bớt triệu chứng cho đến khi hết phát ban. Các phương pháp điều trị nổi mề đay phổ biến bao gồm:

• Thuốc uống kháng histamin:  Thuốc kháng histamine giúp chống lại lượng histamine dư thừa trong máu của bạn. Thuốc kháng histamine OTC, như viên nén diphenhydramine (Benadryl) có thể được dùng ngay khi bạn nhận thấy các triệu chứng.
• Kem steroid: Kem steroid OTC có chứa hydrocortisone (Cortizone 10) có thể làm giảm viêm và dịu ngứa.
• Thuốc giảm đau. Thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen (Advil) và naproxen (Aleve) có thể làm giảm sưng và khó chịu.

7. Mề đay vật lý

Mề đay vật lý là tình trạng phát ban được kích hoạt bởi một trong các yếu tố vật lý như áp lực, nóng lạnh, ra mồ hôi, nước, ánh sáng mặt trời, … Thường xảy ra ở người trẻ khỏe mạnh. Các triệu chứng bao gồm:

• Da xuất hiện nốt hình tổ ong nhỏ
• Phát ban có màu trắng, hồng hoặc đỏ ở trung tâm
• Tổ ong bao quanh bởi một vòng da màu đỏ
• Ngứa
• Sưng tấy

Tình trạng này có thể sẽ tự biến mất, nhưng thuốc kháng histamine uống có thể giúp bệnh khỏi nhanh hơn. Hãy tập trung vào việc ngăn ngừa mề đay vật lý bằng cách tránh các điều kiện kích thích:

• Thuốc uống kháng histamine: Thuốc kháng histamine không kê đơn như viên nén diphenhydramine (Benadryl) có thể được dùng ngay khi bạn nhận thấy nổi mề đay.
• Đeo găng tay: Luôn đeo găng tay khi bạn ra ngoài trời lạnh, tiếp xúc với hóa chất hoặc có lửa. Máy làm ấm tay (Hot Hands) có thể giúp ích khi bạn ở bên ngoài một ngày mùa đông.
• Giữ ấm: Nhiều người bị nổi mề đay do lạnh khi bước ra khỏi vòi hoa sen hoặc bể bơi. Để một chiếc khăn tắm lớn và áo choàng tắm ấm bên cạnh, kể cả trong mùa hè. Vào mùa đông, hãy thử một chiếc áo choàng mùa đông có mũ cực ấm.

8. Photodermatoses

Photodermatoses là một phản ứng bất thường của da với ánh sáng mặt trời. Tia cực tím (UV) trong ánh sáng mặt trời có thể kích hoạt hệ thống miễn dịch của bạn, khiến bạn bị phát ban, mụn nước hoặc các mảng da có vảy. Có thể khó nhận ra các triệu chứng của photodermatoses:

• phát ban chỉ xuất hiện trên các bộ phận của cơ thể bị tiếp xúc với ánh nắng mặt trời
• có các đường rõ ràng, phân biệt da được che phủ với da không được che phủ (tương tự như các đường rám nắng)
• tình trạng trở nên tồi tệ hơn vào mùa xuân và mùa hè
• da được bao phủ bởi lông không bị ảnh hưởng
• da bị bóng, chẳng hạn như mí mắt hoặc dưới cằm

Hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn nếu bạn nghĩ rằng mình có làn da nhạy cảm với ánh sáng mặt trời. Nó có thể do một loại thuốc bạn đang dùng – thậm chí là thuốc không kê đơn hoặc thực phẩm chức năng gây ra.

9. Tăng mô tế bào da

Tăng tế bào mastocytosis ở da (CM) là tình trạng có quá nhiều tế bào Mast tích tụ trong da. Tế bào Mast là một phần của hệ thống miễn dịch, vì vậy khi cảm nhận được mối đe dọa, chúng sẽ giải phóng các chất hóa học gây sưng tấy. Các triệu chứng bao gồm:

• Những đốm nhỏ màu rám nắng hoặc đỏ trên cơ thể
• Đốm trên cánh tay, chân, cổ hoặc bụng

Những triệu chứng này thường sẽ không xuất hiện cho đến khi chúng được kích hoạt bởi một chất gây kích ứng như nước hoa hoặc kem dưỡng da. Một số lý do kích hoạt CM khác bao gồm: thay đổi nhiệt độ; một số loại thuốc; vết cào cấu; căng thẳng…

10. Ngứa do thủy sinh

Ngứa do thủy sinh là một tình trạng rất hiếm gặp mà chỉ cần chạm vào nước đều gây ngứa. Ngứa do thủy sinh không gây ra bất kỳ dấu hiệu rõ ràng nào, chẳng hạn như phát ban hoặc mụn nước. Thay vào đó, bạn sẽ bị ngứa ngay sau khi chạm vào nước. Quá trình này có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ. Ngứa do thủy sinh có thể khó điều trị. Nếu bạn nghĩ rằng bạn bị tình trạng này, hãy nói chuyện với bác sĩ. Họ sẽ là nguồn thông tin tốt nhất của bạn và có thể tư vấn cho bạn về các bước tiếp theo.

Một số sản phẩm có thể được sử dụng thay thế, chẳng hạn như:

• Da mặt: Hãy thử rửa mặt bằng khăn lau nhẹ nhàng, như Cetaphil Gentle Cleansing Cloths.
• Body: Giữ cơ thể của bạn sạch sẽ bằng khăn lau kháng khuẩn.
• Bàn tay. Giữ cho đôi tay của bạn luôn được dưỡng ẩm và không có mầm bệnh với gel kháng khuẩn dưỡng ẩm như Gold Bond’s Ultimate Hand Sanitizer.

Mẹo cho những người có làn da nhạy cảm

Khi bạn có làn da nhạy cảm, bạn có thể cảm thấy như mọi thứ đều khó chịu. Nhưng chỉ với một vài thay đổi nhỏ trong lối sống, bạn sẽ thấy sự cải thiện đáng kể. Dưới đây là một số mẹo có thể giúp ích cho những ai có làn da nhạy cảm:

• tắm vòi sen ngắn từ 5 đến 10 phút với nước ấm – không nóng
• tránh các chất làm se và tẩy tế bào chết quá mạnh
• sử dụng xà phòng nhẹ nhàng, không có mùi thơm
• sử dụng tinh dầu thay vì nước hoa
• sử dụng bột giặt nhẹ nhàng, không có mùi thơm
• thử sử dụng nguồn cung cấp làm sạch hữu cơ
• luôn sử dụng kem hoặc gel cạo râu
• nhẹ nhàng lau khô người sau khi tắm (thay vì chà xát) và thoa kem dưỡng ẩm ngay lập tức
• thử nghiệm các sản phẩm mới trên một vùng da kín đáo ít nhất một ngày trước khi thử trên toàn bộ làn da

Khi nào nên đến gặp bác sĩ?

Nhiều lý do khác nhau có thể khiến da nhạy cảm. Một số vấn đề yêu cầu chu trình điều trị nghiêm túc và siêng năng hơn. Nếu bạn nghi ngờ tình trạng da của mình liên quan đến phản ứng dị ứng, bạn nên cân nhắc đặt lịch hẹn với bác sĩ chuyên khoa dị ứng. Mặc dù hiếm gặp nhưng phản ứng dị ứng có thể gây ra tình trạng đe dọa đến tính mạng, được gọi là sốc phản vệ. Hãy tìm kiếm các loại thuốc phòng ngừa ngay lập tức nếu bạn bắt đầu gặp phải hiện tượng:

• khó thở
• khó nuốt
• sưng trong miệng, cổ họng hoặc mặt

Hầu hết những người có làn da nhạy cảm có thể điều trị tình trạng của mình ngay tại nhà. Vì vật việc xác định sản phẩm phù hợp hoặc chất gây kích ứng da của bạn là gì để tìm cách phòng tránh rất quan trọng. Nếu các triệu chứng của bạn không cải thiện, hãy hẹn gặp bác sĩ da liễu. Bác sĩ da liễu có thể giúp bạn bắt đầu một thói quen chăm sóc da nhẹ nhàng để giữ cho làn da của bạn luôn tươi trẻ.

Lời kết