Lột da là một trong những phương pháp hữu hiệu nhất được nhiều người quan tâm hiện nay. Hiện nay đã xuất hiện rất nhiều loại hóa mỹ phẩm lột da từ nông đến sâu. Chúng sẽ đem lại kết quả làm đẹp và trẻ hóa da mặt rất khả quan nếu được sử dụng đúng kỹ thuật. Tuy nhiên, bên cạnh đó những biến chứng không mong muốn như sạm da, để lại sẹo xấu cũng có thể xảy ra nếu như áp dụng không đúng cách. Chính vì vậy, trong bài viết dưới đây, Mela sẽ chia sẻ đến bạn một số lưu ý cần biết về lột da. Hãy cùng theo dõi nhé!
Tổng quan về da
Da là cơ quan lớn nhất, bao trùm lên toàn bộ cơ thể. Chúng có tổng diện tích khoảng 2m2 với trọng lượng từ 4,5 – 5kg (người lớn). Đây là lớp bao phủ tự nhiên có chức năng bảo vệ các bộ phận bên trong. Giúp giữ các cơ quan đúng vị trí và là nơi dự trữ một lượng lớn ~ 70% nước trong cơ thể, các chất béo cùng các nguồn sản sinh vitamin D khi tiếp xúc với tia tử ngoại của ánh năng mặt trời.
Nhiệm vụ của da là giúp ta nhận biết được các cảm giác như đau, ngứa, nóng, lạnh. Giúp chống lại các tác nhân có hại bên ngoài như tia tử ngoại, các vi sinh vật, hóa chất, các chấn thương va chạm. Ngoài ra, da còn giúp cơ thể điều hòa thân nhiệt; điều tiết lưu lượng trong máu sao cho phù hợp với tình trạng hoạt động của cơ thể, bài tiết; miễn dịch,… Riêng da mặt còn thể hiện cho nét đẹp của người sở hữu.
- Từ ngoài vào trong, da gồm 3 lớp: thượng bì, trung bì và hạ bì. Lớp thượng bì là nguồn cung cấp các tế bào biểu mô. Chúng giữ vai trò vô cùng quan trọng trong việc tái tạo làn da khi lớp da bên trên bị bong tróc do xây xát, chấn thương, phỏng; do lột da bằng hóa chất hay bào da, ghép da; do da bị lão hóa.
- Teo da là một tiến trình phổ biến. Chúng xảy ra trong hiện tượng lão hóa và thường bắt đầu từ độ tuổi 40.
Lột da là gì?
Việc lột da bằng hóa chất là kỹ thuật dùng chất hóa học để phá hủy các lớp tế bào ngoài cùng của da đã bị hư hỏng. Sau đó, lớp da này sẽ được tái tạo từ các phần phụ của thượng bì còn sót lại trong lớp bì. Tiến trình này sẽ bắt đầu trong vòng 24 giờ, sau khi da đã bị lột và thường hoàn tất sau 5-10 ngày.
Lớp hạ bì sẽ được tái tạo chậm hơn sau 40-56 ngày. Ở người lớn tuổi có thể kéo dài đến 90 ngày. Giới hạn của kỹ thuật này là có thể để lại sẹo xấu trên da và sự tăng sắc tố. Các hóa chất và công thức khác nhau sẽ được chọn lựa sử dụng tùy theo độ sâu của lớp da cần lột. Các hóa chất thâm nhập sâu vào lớp biểu bì có thể hủy hoại phần lớn các phần phụ của da. Làm vết lột chậm lành hơn và để lại sẹo.
Phương pháp này có thể dùng để làm đẹp và trẻ hóa da bằng cách dùng các loại mỹ phẩm có tác dụng gây bong tróc da, tái tạo làn da, đặc biệt là vùng da mặt và bàn tay.
Lột da mặt có 3 loại
- Lột nhẹ là lấy hết lớp biểu bì đến tầng tế bào đáy nằm ở giữa phần biểu bì và bì;
- Lột vừa hay lột trung bình là lấy sâu đến phần gai bì của da;
- Lột sâu là phần da đã được lột sâu đến tổ chức tế bào lưới của da.
Bảng phân loại của Fitzpatrick
- Type I: Da rất dễ bị nhạy cảm. Luôn luôn bị bỏng nắng và không bao giờ rám nắng. Da thường rất trắng, sáng, tóc đỏ hay vàng hoe, mắt xanh, có nhiều tàn nhang.
- Type II: Da dễ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời. Thường bị bỏng nắng và khó rám nắng hơn. Da thường trắng sáng, tóc đỏ hay vàng hoe, mắt xanh hay nâu đỏ.
- Type III: Da nhạy cảm với ánh nắng mặt trời. Có thể rám nắng nhưng thường chỉ là bị bỏng nhẹ. Da màu beige, trắng với bất kỳ màu mắt hay màu tóc nào, rất phổ biến.
- Type IV: Da hiếm khi gặp phải tình trạng bỏng nắng và dễ bị rám nắng. Da màu beige hơi nâu, là đặc trưng của da người vùng Địa Trung Hải.
- Type V: Da ít bị nhạy cảm với ánh nắng mặt trời. Dễ rám nắng và rất hiếm khi bỏng nắng. Da thường nâu, là đặc trưng của da người gốc Tây Ban Nha.
- Type VI: Da rất dễ rám nắng và không bao giờ bị bỏng nắng. Da tối màu, da đen.
Người có da thuộc type I,II,III có thể hy vọng chịu được sự lột da với ít biến đổi về sắc tố. Trong khi người có làn da sậm màu hơn sẽ có nguy cơ rất cao về sự biến đổi sắc tố không mong muốn trong quá trình lột da.
Một số lưu ý khi lột da
Bác sĩ cũng cần thật cẩn thận khi chỉ định lột da bằng hóa chất cho người có tiền sử bệnh tim, gan, thận và các hóa chất được sử dụng cũng phải thay đổi tùy theo bệnh lý. Việc dùng nột tiết tố, thuốc ngừa thai, Isotretinoin hay các thuốc nhạy cảm với ánh sáng cũng có thể là nguyên nhân. Vì vậy, tốt nhất bạn nên ngưng sử dụng các thuốc kể trên trong vài tuần trước khi quyết định lột da.
- Với những bệnh nhân có tiền sử nhiễm virus herpes simplex, bác sĩ cần chỉ định dùng thuốc kháng virus dự phòng trước và sau khi lột da.
- Ngoài ra, việc chăm sóc da sau lột và tránh nắng là vô cùng quan trọng. Nó quyết định sự bình phục vết thương và tránh gây ra các biến chứng.
Mặc dù lột da là một kỹ thuật tương đối đơn giản. Tuy nhiên thách thức vấn được đặt ra khi lựa chọn bệnh nhân và các hóa chất cần sử dụng khi lột.
Những lưu ý trước khi lột da:
- Bệnh nhân cần phải làm sạch da mặt với xà phòng không dư lượng vào buổi tối và buổi sáng trước ngày thực hiện.
- Không nên trang điểm hoặc sử dụng các sản phẩm dưỡng da.
Những lưu ý sau khi lột da:
Việc chăm sóc da sau lột và tránh nắng là vô cùng quan trọng. Điều này sẽ giúp da chóng lành. Không để lại sẹo cũng như nhiều biến chứng không mong muốn khác.
Các phương pháp lột da
Lột nông hay lột nhẹ
Hóa chất thường được sử dụng là AHA (alpha hydroxy acids) 3%-7%: glycolic, lactic, citric, tartaric và malic acid. AHA có tác dụng ly thượng bì, làm tách rời thượng bì với lớp trung bì bên dưới da. Quá trình lột da nhẹ và nông này sẽ không cần gây tê. Kéo dài trong nhiều ngày và thường hoàn tất sau 7-10 ngày. Phương pháp này có thể được lặp lại nhiều lần cách nhau ít nhất 2-3 tuần. Lột da nhẹ thường được chỉ định dùng cho các trường hợp làm da phẳng, mịn, cải thiện làn da sậm màu và da tổn thương do ánh nắng.
Lột vừa hay trung bình
Thông thường, người ta sẽ dùng trichloroacetic acid (TCA) nồng độ 20% – 35% để lột da với độ sâu trung bình, từ lớp tế bào gai đến lớp tế bào lưới của trung bì. Trước khi thực hiện, da mặt có thể sẽ được làm lạnh hoặc gây tê. Bởi phương pháp này dễ làm bỏng da. Tiến trình lột sẽ kéo dài trong nhiều ngày và hoàn tất sau 10-14 ngày. Phương pháp lột này có thể lặp lại sau mỗi tháng và có tác dụng duy trì sau 6-12 tháng. Phương pháp lột da này vừa có thể giúp tẩy xóa các vết thâm nhẹ, làm phẳn các vết nhăn nông. Ngoài ra còn giúp giảm một số loạn sắc tố nhẹ ngoài da.
Lột sâu
Thường áp dụng cho những vết nhăn sâu xuất hiện trên da do các vấn đề như tuổi tác, sẹo mụn hay do triệu chứng tiền ung thư da. Tác dụng lột sâu đến dưới lớp tế bào lưới; hóa chất cơ bản được dùng là Phenol nguyên chất với nồng độ 88%.
Chúng thường hay được pha lẫn với xà phòng, dầu olive, dầu croton. Phenol sẽ có tác dụng làm đông đặc và bong lớp sừng. Ngoài ra cũng đòi hỏi phải gây tê trước khi thực hiện. Một số bệnh nhân còn có thể phải sử dụng thêm thuốc giảm đau và an thần. Biến chứng mất sắc tố có thể xảy ra trên tất cá các loại da. Với phương pháp lột sâu có thể duy trì lên đến hơn 10 năm.
Phenol sẽ được hấp thụ qua da. Biến dưỡng bởi gan và bài thiết qua thận. Ngoài ta Phenol có độc tính cao, có thể trực tiếp gây độc cho cơ tim. Vì vậy nếu dùng quá liều Phenol có thể gây ra những tổn thương cho gan, thận. Điều này có thể dẫn đến sự kích thích làm loạn nhịp tim, được ghi nhận khoảng 23% trường hợp sau khi tiến hành lột được 30 phút.
Những biến chứng thường gặp
Lột da mặt có thể giúp tái tạo làn da, cải thiện chất lượng da mặt. Tuy nhiên cũng có thể gây ra nhiều biến chứng không mong muốn liên quan đến độ sâu da cần lột, loại da và hóa chất lột được sử dụng.
- Hồng ban có thể lặn trong vòng 90 ngày. Tuy nhiên cũng có thể tồn tại lâu dài kèm theo những biểu hiện tăng sắc tố và gây ngứa. Nhóm người có nguy cơ cao: đang sử dụng thuốc ngừa thai; thuốc nhạy cảm với ánh sáng.
- Da nhạy cảm với ánh nắng mặt trời. Đây là một trong những nguyên nhân gây nên ung thư da. Vì vậy bệnh nhân thường được khuyến cáo nên hạn chế ra nắng từ 6-12 tháng. Và phải thường xuyên sử dụng kem chống nắng khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
- Da mất sắc tố do các tế bào hắc tố bị hủy hoại, không hồi phục trong quá trình lột da dưới tác động của hóa chất, đặc biệt là Phenol.
- Sẹo teo da do vết lột lâu lành. Biến chứng này rất trầm trọng. Chúng đòi hỏi sự chăm sóc da sau lột thật kỹ và điều trị tích cực để chóng lành.
- Nhiễm trùng chính là biến chứng thường gặp sau quá trình lột da. Đặc biệt do vi khuẩn Pseudomonas, do virus Herpes bùng phát.
- Xuất huyết tại vị trí lột sâu có thể xảy ra ở người đang sử dụng thuốc làm loãng máu. Ví dụ như warfarin. Các bệnh nhân đang dùng aspirin được khuyến cáo nên tạm ngưng dùng thuốc ít nhất 1 tuần trước khi quyết định lột sâu.
- Một số trường hợp lột da sẽ không đem lại hiệu quả.
Trường hợp chống chỉ định
Tương đối:
- Da thuộc nhóm I, II và III có thể lột từ nhẹ đến sâu. Vì cúng ít nguy cơ rối loạn sắc tố và để lại sẹo.
- Da thuộc nhóm IV, V, VI chỉ nên lột nhẹ. Không nên dùng các hóa chất lột từ trung bình đến sâu.
Tuyệt đối:
- Những vùng da có vết thương hở;
- Người có tiền sử dị ứng thuốc, nhạy cảm với ánh sáng khi dùng thuốc và hen phế quản;
- Tình trạng nhiễm khuẩn, nhiễm siêu vi, nhiễm nấm cấp tính;
- Mắc các bệnh ngoài da mạn tính như: vẩy, nến, chàm.
- Những người có tiền sử bị sẹo xấu, sẹo lồi. Hoặc đang sử dụng Isotretinion, ánh sáng trị liệu bệnh ngoài da trong vòng 6 tháng trước khi lột. Chống chỉ định lột trung bình hay lột sâu vì hóa chất lột sẽ tác động đến lớp bì sâu. Điều này có thể gây ra sẹo lồi hay sẹo xấu.
- Những ai có tiền sử bệnh tim mạch, gan, thận.
- Những ai không thể tránh ra nắng, đang sử dụng thuốc chống chỉ định lột,…
Lời kết
Tóm lại, cho dù có nhiều quan niệm khác nhau về cái đẹp. Nhưng việc trang điểm hay làm đẹp da mặt vẫn là một nhu cầu tất yếu của nhân loại từ xưa đến nay. Đặc biệt là với phái nữ.
Dưới sự tác động của chấn thương, bệnh lý, hay môi trường với thời gian, làn da của chúng ta có thể bị tổn thương, lão hóa. Vì vậy rất cần phải được chăm sóc để tái tạo tốt. Lột da mặt là phương pháp đã được loài người biết đến và sử dụng từ lâu.
Đây là một phương pháp làm đẹp tương đối dễ thực hiện. Tuy nhiên cũng có thể để lại nhiều biến chứng không mong muốn. Vì da mặt của chúng ta rất mỏng manh, dễ nhạy cảm và rất khó phục hồi khi bị tổn thương.
Chúng ta cần phải tham khảo kỹ ý kiến của giới chuyên môn trước khi quyết định thực hiện bất cứ phương pháp nào. Việc thực hiện phương pháp lột da mặt thường xuyên cộng thêm việc thiếu hiểu biết là không đúng với sinh lý biến dưỡng bình thường của da. Điều này có thể để lại nhiều biến chứng và những hậu quả đáng tiếc.
Bài viết trên là chia sẻ của Mela về những điều cần lưu ý khi lột da. Hy vọng những thông tin trên sẽ hữu ích với bạn. Và đừng quên theo dõi những bài viết thú vị của Mela mỗi ngày để biết thêm nhiều mẹo làm đẹp hữu ích bạn nhé!